Kracht van de natuur

In deze editie veel aandacht voor emissiereductie. Er gebeurt ontzettend veel op dat gebied. Ministeries, onderzoeksinstellingen, praktijkcentra, adviesbureaus en ook geitenhouders leren over emissies. Er is veel geld beschikbaar om kennis op te bouwen en de politiek geeft er de allerhoogste prioriteit aan.

Het stadium van ons afvragen of stikstof echt een probleem is, de tijd van twijfelen, ontkennen en tegenhouden, lijkt daarmee duidelijk voorbij.

De natuur in Nederland zou te erg onder een ‘stikstofdeken’ te lijden hebben. De veenweide­gebieden en sloten in het Groene Hart, het coulisselandschap in de Achterhoek, de meren in Fryslân, de heuvels in Limburg – ze veranderen.Al is het eigenlijk geen natuur. ‘Natuur is alles wat door de mens niet is gemaakt’, zegt AI. Of: ‘Natuur is de inhoud en werking van het heelal, zowel niet-levend als levend.’  ‘Natuur’ in Nederland, daar hebben mensen aangezeten, dat hebben mensen willen veranderen. Mensen zien dat er andere vogels of boomsoorten zijn dan twintig jaar geleden. En mensen vinden dat erg. Maar is dat niet juist ook de kracht van de natuur – dat ze zichzelf altijd weet aan te passen? Aan te passen aan veranderende omstandigheden. Niets blijft voor altijd hetzelfde. Mensen vinden verandering moeilijk. Natuur beweegt mee.

Terug naar het feit dat velen druk zijn met emissies. De geitenhouders die op dit dossier initiatief tonen willen wel meebewegen. Verderop in dit blad is te lezen dat dat zeker niet altijd gemakkelijk gaat. Maar deze geitenhouders steken er tóch energie in. Is het risico, als de sector niet hard genoeg meebeweegt, een koude sanering? Meebewegen, een sterk staaltje natuur.