Wat wil de geit van haar stal, en wat laat zij daar zien? De studiedag ‘Melken voor Morgen geitenhouderij’ ging daarop in. De Blije geitstal diende als inspiratie.
Melken voor Morgen geitenhouderij vond plaats op het erf van Mattijn en Anita Papen-Olbach, waar zij samen met Geitenbelang de Blije geitstal ontwikkelen. Een van de sprekers was Ellen van Weeghel, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research. Binnen het project ‘Ontwerpen voor een duurzamere geitenhouderij’ is zij op zoek naar de ideale stal gezien vanuit het oogpunt van de geit. Voor dit programma van eisen doet zij op dit moment vooral literatuuronderzoek naar de voorkeuren van geiten. Zij ontdekte dat het niet gemakkelijk is om aan te geven op welke ondergrond de geit het liefst leeft. “Maar stro heeft voor liggen niet de voorkeur van de geit. De geit ligt liever op bijvoorbeeld hout of rubberen matrassen dan op stro.” Voor het poep- en plasgedrag gaat dat echter niet op. “Voor liggen wil de geit liever een hardere vloer, en voor poepen en plassen bijvoorbeeld stro of zaagsel. De geit heeft dus niet een voorkeur voor één type vloer.”
Voor het rustgedrag vraagt een geit om 1,5 vierkante meter ruimte. “Bij meer ruimte zie je geen verschil waar en hoe geiten gaan liggen, bij minder ruimte ontstaat er concurrentie en zullen de ranglage dieren blijven staan.” En geiten hebben graag rugdekking als ze gaan liggen, ontdekte Van Weeghel. Daarnaast zijn ze sterk gemotiveerd om op hoogte te gaan liggen. Ook eten doen geiten graag op hoogte, op ooghoogte en hoger. “Van de grond eten heeft niet hun voorkeur”, aldus Van Weeghel.
Dierenwelzijn vertrekpunt
Mattijn en Anita Papen-Olbach hebben het dierenwelzijn als vertrekpunt gekozen bij het bedenken van de Blije geitstal, die zij samen met Frank van Rijn van Geitenbelang ontwikkelen. “Als de geiten blij zijn, geven ze misschien wel een halve liter meer”, licht Mattijn toe. “Ondertussen kwamen er reductie-eisen, dus dat traject is er later tussendoor gaan spelen.” De Blije geitstal bestaat uit betonnen plateaus die op verschillende hoogtes als een soort berg in de stal zijn geplaatst. Onderaan de berg, in de actieve zone, kunnen de geiten eten aan het voerhek. Daar wordt de mest elk kwartier weggeschoven, urine loopt weg via gootjes. Liggen doen de geiten dus ook vooral op de berg en niet in de actieve zone. Er is al heel veel getest in de Blije geitstal. “Bijvoorbeeld verwarming onder de plateaus, rubberen en ijzeren plateaus. Dat is allemaal weer verwijderd uit de stal want de geiten deden daar weinig mee.”
De mest uit de stal gaat in de ComTrom, een grote droogtrommel voor mest. Geert Golstein van Golstein Mestsystemen vertelde tijdens een rondleiding dat de mest zo tot wel 75 procent gedroogd wordt. En met een extra droogproces kan dat oplopen tot ongeveer 85 procent.
Gezonde klauwen op beton
Samen met studenten doet Gerrit Koop, universitair docent aan de Universiteit Utrecht, verschillende onderzoeken in de Blije geitstal. De eerste resultaten deelde hij tijdens Melken voor Morgen. De klauwtjes van de geiten die in de Blije geitstal op beton lopen, zijn gezonder dan die van de geiten die in de potstal verblijven. Koop legt uit: “Op beton zien we iets minder overgroei, dus komt het minder vaak voor dat de wandhoorn doorgroeit onder het klauwtje. Ook hebben de geiten op de betonvloer een iets grotere hoek van de buitenklauw dan de geiten op stro.”
De dijen en uier van geiten op de betonvloer lijken viezer te zijn dan die van geiten op stro. “Maar nadat we de geiten gewassen hadden blijken de geiten op stro sneller weer een vieze dij te hebben dan de geiten in de Blije geitstal”, aldus Koop.Op dit moment, nadat de geiten zo’n vier maanden in de Blije geitstal hebben gelopen, is er geen verschil in melkproductie tussen deze geiten en die in de potstal. Mattijn Papen zegt daarover: “Ik ben daar blij mee. We zijn nog continu bezig in de Blije geitstal. Dat hun productie gelijk is, en niet lager dan van de geiten in de potstal, vind ik een mooi teken.”
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
