Afgelopen zomer is een wijziging in de Wet Dieren aangenomen die stelt dat dieren in een stal of hok natuurlijk gedrag moeten kunnen vertonen. Wageningse onderzoekers vragen in een uitgave van Wageningen World duidelijkheid over de term natuurlijk gedrag.
De gewijzigde wet treedt vanaf 1 januari 2023 in werking, maar hoe het amendement precies wordt ingevuld is nog niet bekend. Om praktische invulling te kunnen geven aan de wetswijziging moet eerst duidelijk gemaakt worden wat natuurlijk gedrag is. Liesbeth Bolhuis, universitair hoofddocent diergedrag in Wageningen zegt hierover het volgende: “Onder natuurlijk gedrag verstaan we het gedrag dat een dier in de natuur vertoont en dat bij gedomesticeerde dieren nog steeds voorkomt.”
Grenzen
Bolhuis beaamt dat het voor de veehouderij lastig is om aan alle wensbeelden van de maatschappij te voldoen. “Maar het leven in de natuur is niet altijd prettig”, zegt ze. In de natuur staan dieren aan grote temperatuurverschillen bloot en ze hebben daar natuurlijke vijanden. Er zullen grenzen moeten zijn aan het natuurlijke gedrag in de veehouderij. Bolhuis: “Ik neem aan dat het niet de bedoeling is dat er wolven in de stallen worden losgelaten.”
Kostenplaatje
Naast de werkbaarheid is ook het kostenplaatje een probleem. Boeren hebben al veel investeringen gedaan, bijvoorbeeld luchtwassers, en krijgen daar geen meerprijs voor. “Daar zit de frustratie van veel boeren; ze willen best investeren in dierenwelzijn, maar tegelijkertijd krijgen zij alle kosten zonder dat daar een hogere opbrengst tegenover staat”, vertelt Bolhuis. Zij vindt het niet realistisch om te verwachten dat er voor 2023 hele grote veranderingen zullen zijn ingezet. Op korte termijn ziet ze wel mogelijkheden in de bestaande systemen zonder dat dat grote investeringen vergt, zoals een jutezak voor een varken om een nest te bouwen waardoor ze rustiger wordt. Tegelijkertijd worden er aangepaste stalsystemen bedacht. “Daarin is in principe alles mogelijk”, zegt onderzoeker naar dergelijke systemen Karel de Greef. “Maar bij het ontwerpen van dergelijke systemen kom je wel voor financiële en praktische uitdagingen te staan. Het is altijd zoeken naar de balans tussen boer en beest én de balans tussen burger en dier.”
Duidelijkheid
Bram Bos, onderzoeker systeeminnovaties aan Wageningen Livestock Research, vindt dat het niet haalbaar is om alle gehouden dieren hun natuurlijk gedrag te laten vertonen. Ook niet als de veestapel gehalveerd wordt. Bos: “Als je minder dieren hebt, heb je minder verdienvermogen om in diervriendelijkere oplossingen te investeren.” Hij vindt het goed dat de verandering is doorgevoerd, maar de Kamer moet duidelijk maken wat natuurlijk gedrag is en zorgen voor een reële overgang. “Wat er nu ligt, is niet doenbaar voor eind 2022, dat is vragen om juridische procedures en boze boeren die met trekkers de weg blokkeren. Er kan veel, maar het kost tijd en geld”, vat hij samen.
Geitenmelkprijsvergelijking uitgevoerd door AgriMedia bv.
